Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’nun Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) Uygulama Kapsamına İlişkin 27/12/2023 tarihli ve 21634 sayılı Kurul Kararı ile 16/12/2024 tarihli ve 28294 sayılı Kurul Kararının uygulanmasına yönelik ekte yer alan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) Uygulama Kapsamına İlişkin Usul ve Esaslar’ın yayımlanmasına karar verilmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Usul ve Esaslar’ın amacı, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’nun Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) Uygulama Kapsamına İlişkin 27/12/2023 tarihli ve 21634 sayılı Kurul Kararı ile 16/12/2024 tarihli ve 28294 sayılı Kurul Kararının uygulanmasına yönelik usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Usul ve Esaslar, Kurul’un 27/12/2023 tarihli ve 21634 sayılı Kurul Kararı ile 16/12/2024 tarihli ve 28294 sayılı Kurul Kararı uyarınca; kurum, kuruluş ve işletmelerin Kararlarda belirtilen nitelikleri sağlayarak zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olup olmayacaklarının belirlenmesine yönelik değerlendirmeleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Usul ve Esaslar, Kurul’un TSRS Uygulama Kapsamına İlişkin 27/12/2023 tarihli ve 21634 sayılı Kararının 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Usul ve Esaslar’daki terimler Kurul’un TSRS Uygulama Kapsamına İlişkin 27/12/2023 tarihli ve 21634 sayılı Kararında yer alan anlamlarıyla kullanılmıştır. Ayrıca, bu Usul ve Esaslar’ın uygulanmasında;
a) Kurul: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’nu,
b) Kurul Kararı: Kurulun TSRS Uygulama Kapsamına İlişkin 27/12/2023 tarihli ve 21634 sayılı Kararını,
c) Kurum: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunu,
ç) Sürdürülebilirlik Raporu: Bir işletmenin çevresel, sosyal ve yönetişim hususlarına ilişkin olarak TSRS’ler uyarınca hazırladığı açıklamaları içeren “TSRS Uyumlu Sürdürülebilirlik Raporu” başlıklı raporu,
d) Türkiye Muhasebe Standartları: Kurum tarafından yayımlanan Türkiye Finansal Raporlama Standartları, Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı ile
Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardını ve farklı işletme büyüklükleri, sektörler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için Kurum tarafından belirlenen standartları ve bunlarla ilişkili diğer düzenlemeleri,
e) TSRS: Kurum tarafından Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standardı adıyla yayımlanan standartları,
ifade eder.
(2) Ana ortaklık, bağlı ortaklık ve iştirak kavramları, Kurul Kararı kapsamına tâbi olunup olunmadığının belirlenmesinde esas alınan ve Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca hazırlanmış finansal tablolardaki anlamlarıyla dikkate alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Zorunlu Sürdürülebilirlik Raporlamasına Tâbi Olma
Kurul Kararındaki Muafiyetler ve İhtiyari Uygulama
MADDE 5- (1) Kurul’un 27/12/2023 tarihli ve 21634 sayılı Kurul Kararı ile 16/12/2024 tarihli ve 28294 sayılı Kurul Kararı doğrultusunda aşağıdaki kurum, kuruluş ve işletmeler zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi değildir:
a) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bünyesinde yer alan bankalar,
b) Kurul Kararı’nın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (9) numaralı alt bendinde yer alan; bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmemekle birlikte halka arz edilmeksizin pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden veya bu amaçla Sermaye Piyasası
Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan ihraç belgesi olan anonim şirketler,
c) Payları Borsa İstanbul AŞ.’nin Yakın İzleme Pazarında ve nitelikli yatırımcılara satılmak üzere Girişim Sermayesi Pazarı’nda işlem gören ortaklıklar.
(2) Kurul Kararı’nın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan bankalar ve banka dışı mali kuruluşlardan; 16/12/2024 tarihli ve 28294 sayılı Kurul Kararı doğrultusunda Borsa İstanbul AŞ. piyasasında payları işlem görenler hariç olmak üzere, bir önceki yılsonu itibarıyla şube sayısı l’i veya çalışan sayısı 250 kişiyi aşmayanlar, anılan Karar’ın Geçici 3 üncü maddesi kapsamında Kapsam 3 sera gazı emisyonlarını açıklama zorunluluğundan muaf oldukları dönemlerde zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi değildirler, ancak ihtiyari raporlama yapabilirler.
Ölçütler
MADDE 6- (1) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bünyesinde yer alanlar hariç olmak üzere, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tâbi olan bankalar herhangi bir ölçüte tâbi olmaksızın zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbidir. Bu fikranın uygulanmasında 5 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen geçici muafiyet hükümleri saklıdır.
(2) Bankalar ile bu Usul ve Esaslar’ın 5 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen geçici muafiyet hükümlerine tâbi olanlar hariç olmak üzere, Kurul Kararı’nın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen kurum, kuruluş ve işletmelerin zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olup olmadıkları Kurul Kararı’nın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer verilen ölçütlerin eşik değerleri dikkate alınmak suretiyle belirlenir. Bu kapsamda, söz konusu kurum, kuruluş ve işletmelerin zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olmaları için;
a) Kurul Kararı’nın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (c) bentlerinde belirtilen “kurum, kuruluş ve işletmeler”den biri olma vasfını en az iki raporlama dönemi sağlamaları ve b) Kurul Kararı’nın 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini üst üste iki raporlama döneminde sağlamaları,
gerekir. Birbirini takip eden raporlama dönemlerinde sağlanan iki ölçütün aynı ölçütler olması şart değildir. Konuya ilişkin bir örnek durum aşağıda yer almaktadır.
Örnek 1: K Anonim Şirketi’nin (Şirket) payları 2022 yılı Aralık ayı içerisinde borsada işlem görmeye başlamıştır. Şirket, Kurul Kararı’nda belirtilen üç ölçütten en az ikisini Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanmış finansal tabloları uyarınca 2022 ve 2023 raporlama dönemleri için sağlamaktadır ve Şirketin bu Usul ve Esaslar’ın 5 inci maddesinde belirtilen herhangi bir muafiyeti bulunmamaktadır.
Bu örnekte Şirket, Kurul Kararı’nda belirtilen kurum, kuruluş ve işletmeler arasında yer alan “payları borsada işlem gören şirket” şirket olma vasfını 2022 yılında kazanmıştır. Bu nedenle Şirket, 2024 raporlama dönemi için zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbidir.
Örnek 2: C Anonim Şirketi’nin (Şirket) payları 2023 yılı içerisinde borsada işlem görmeye başlamıştır. Şirket, Kurul Kararı’nda belirtilen üç ölçütten en az ikisini Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanmış finansal tabloları uyarınca 2022 ve 2023 raporlama dönemleri için sağlamaktadır ve Şirketin bu Usul ve Esaslar’ın 5 inci maddesinde belirtilen herhangi bir muafiyeti bulunmamaktadır.
Bu örnekte Şirket, Kurul Kararı’nda belirtilen kurum, kuruluş ve işletmeler arasında yer alan “payları borsada işlem gören şirket” şirket olma vasfını 2023 yılında kazanmıştır. Bu nedenle Şirket, her ne kadar Kurul Kararı’nda belirtilen üç ölçütten en az ikisini 2022 ve 2023 raporlama dönemleri için sağlasa da Kurul Kararı’nda belirtilen kurum, kuruluş ve işletmeler arasında yer alan “payları borsada işlem gören şirket” şirket olma vasfını 2023 yılında kazandığından, 2024 raporlama dönemi için zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olmayacaktır. Şirketin zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olması hususu; 2024 raporlama döneminde de Kurul Kararı’nda belirtilen kurum, kuruluş ve işletmeler arasında yer alan bir şirket olması (örnekte payları borsada işlem gören şirket vasfını devam ettirmesi) ve anılan Karar’da belirtilen üç ölçütten en az ikisini 2024 raporlama döneminde de sağlaması durumunda 2025 raporlama dönemi için gündeme gelecektir.
(3) İkinci fıkra çerçevesinde, örnek bir işletme için ilgili raporlama dönemleri itibarıyla ölçütlerin eşik değerlerinin sağlanması ve zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olunması durumu aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Örnek 3:
| Raporlama dönemi | Kurul Kararı’nda belirtilen bir kurum, kuruluş ve işletme midir? | Aktif toplamı 500 Milyon TL veya üzeri midir? | Yıllık net satış hasılatı 1 Milyar TL veya üzeri midir? | Çalışan sayısı 250 kişi veya üzeri midir? | Kriterlerden en az ikisini sağlamakta mıdır? | Sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorunda mıdır? |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1/1-31/12 2022 | Evet | Evet | Hayır | Hayır | Sağlamıyor. | Referans yıl |
| 1/1-31/12 2023 | Evet | Evet | Evet | Hayır | Sağlıyor. | Referans yıl |
| 1/1-31/12 2024 | Evet | Evet | Hayır | Evet | Sağlıyor. | Tabi değildir. |
| 1/1-31/12 2025 | Evet | Evet | Evet | Hayır | Sağlıyor. | Tabidir. |
(4) Sürdürülebilirlik raporlaması yapan işletme, ilgili finansal tabloları raporlayan işletmeyle aynı işletmedir. Konsolide finansal rapor hazırlayan bir işletme için bu husus, konsolide edilen bağlı ortaklıklarını ve özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilen iş ortaklıkları ile iştiraklerini içerir.
Örnek 4: A Holding Anonim Şirketi zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olup, 2025 yılı faaliyet dönemine ilişkin sürdürülebilirlik raporunu 2026 yılında yayımlayacaktır. A Holding Anonim Şirketi’nin 31/12/2025 tarihli konsolide finansal raporu A Holding Anonim Şirketi ile birlikte bağlı ortaklığı olan Y Ziraat Aletleri Anonim Şirketi, Z Perakende Anonim Şirketi ve özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirdiği iştiraki olan U Balıkçılık Anonim Şirketi’nin bilgi ve verilerinden oluşmaktadır. A Holding Anonim Şirketi aynı şekilde bağlı ortaklıklarının ve iştirakinin bilgi ve verilerini toplulaştırarak konsolide sürdürülebilirlik raporunu yayımlayacaktır.
(5) Kurul Kararı uyarınca zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olma şartlarını sağlayan bir işletme; bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve şubeleri farklı ülkelerde faaliyet gösterseler veya farklı bir çerçeveye göre raporlama yapsalar dâhi, söz konusu işletmelerin bilgi ve verilerini içerecek şekilde konsolide sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorundadır. Ayrıca, söz konusu işletmenin bir bağlı ortaklığının veya iştirakinin de bireysel olarak zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olma şartlarını sağlaması durumunda, söz konusu bağlı ortaklık veya iştirak de ana ortaklıktan bağımsız olarak kendi bilgi ve verilerini içerecek şekilde sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorundadır. Bu husus, ana ortaklığın, zorunlu sürdürülebilirlik raporlaması yapma şartlarını sağlayan bağlı ortaklık ya da iştirakinin bilgi ve verilerini konsolide etme zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
Örnek 5: B Holding Anonim Şirketi, zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olup 2025 yılı faaliyet dönemine ilişkin sürdürülebilirlik raporunu 2026 yılında yayımlayacaktır. B Holding Anonim Şirketi’nin 31/12/2025 tarihli konsolide finansal raporu, B Holding Anonim Şirketi ile birlikte bağlı ortaklıkları olan D Tekstil Anonim Şirketi, G Enerji Anonim Şirketi ve iştiraki olan J İnşaat Limited Şirketi’nin bilgi ve verilerinden oluşmaktadır. D Tekstil Anonim Şirketi Almanya’da faaliyet göstermekte olup Avrupa’da bulunan mevcut düzenlemelere uygun raporlama yapmaktadır. Ayrıca G Enerji Anonim Şirketi de zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olma şartlarını tek başına sağlamaktadır.
Verilen bilgiler ışığında, B Holding Anonim Şirketi tarafından hazırlanacak sürdürülebilirlik raporunun D Tekstil Anonim Şirketi, G Enerji Anonim Şirketi ve J İnşaat Limited Şirketi’nin bilgi ve verilerini içerecek şekilde konsolide olması gerekmektedir. Buna ek olarak G Enerji Anonim Şirketi, B Holding Anonim Şirketi’nden bağımsız olarak kendi bağlı ortaklıklarını ve iştiraklerini
de dâhil edecek şekilde, bilgi ve verilerini içeren ayrı bir sürdürülebilirlik raporu yayımlayacaktır. Bu durum, B Holding Anonim Şirketi’nin G Enerji Anonim Şirketi’yi konsolide sürdürülebilirlik raporuna dâhil etme zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
(6) Kurul Kararı uyarınca zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olmayan bir işletme, yalnızca ana ortaklığının, bağlı ortaklığının veya iştirakinin Kurul Kararı kapsamında zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olması nedeniyle zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi
olmaz.
Örnek 6: M Holding Anonim Şirketi, raporlama kriterlerini sağlamadığı için TSRS’lere uygun olarak sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorunda değildir ve ihtiyari raporlama da yapmayacaktır. M Holding Anonim Şirketi’nin 31/12/2025 tarihli konsolide finansal raporu, M Holding Anonim Şirketi ile birlikte bağlı ortaklıkları olan A Perakende Anonim Şirketi, P Madencilik Anonim Şirketi ve iştiraki olan Y İmalat Limited Şirketi’nin bilgi ve verilerinden oluşmaktadır. P Madencilik Anonim Şirketi payları borsada işlem gören bir şirket olup zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbidir. Bu doğrultuda, P Madencilik Anonim Şirketi, M Holding Anonim Şirketi’nden bağımsız olarak kendi bağlı ortaklıklarının ve iştiraklerinin bilgi ve verilerini de dâhil edecek şekilde ayrı bir sürdürülebilirlik raporu yayımlayacak olup bu husus M Holding Anonim Şirketi’nin de sürdürülebilirlik raporu hazırlamasını gerektirmez.
Esas alınacak finansal tablolar
MADDE 7- (1) Zorunlu sürdürülebilirlik raporlamasına tâbi olunup olunmadığının belirlenmesinde, bir işletmenin kendisi ile bağlı ortaklıklarının ve iştiraklerinin aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı hesaplanırken Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanan son iki raporlama dönemine ilişkin finansal durum tablosu ile kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu dikkate alınır. Bir şirketin yurtdışında bulunan bağlı ortaklık ve iştiraklerinin, varsa denetimden geçmiş uluslararası muhasebe standartlarına uygun olarak hazırlanan finansal tabloları, olmaması hâlinde tâbi oldukları mevzuat uyarınca hazırlanan finansal tabloları dikkate alınır.
(2) Belirlenen hadlerin eşik değerlerinin aşılıp aşılmadığı hususunda her raporlama dönemine ilişkin ilgili yıl için Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak hazırlanan finansal tablolar dikkate alınır. Tek bir finansal tablodaki karşılaştırmalı tutarlar üzerinden değerlendirme yapılmaz.
Devamını okumak için tıklayınız.