GVK’nın 32. Maddesinde ihdas edilen Asgari Geçim indirimi, (28.03.2007 tarih, 5615 Sayılı yasanın 2.Maddesiyle ) ile Personellerden Ailevi durumları (evli, bekar, çocuk sayısı) dikkate alınarak, Asgari ücretin Brüt Tutarının kendisi için % 50, Çalışmayan Eşi için % 10, İlk iki çocuk için % 7,5, Sonraki çocuklar için % 5 oranında hesapladıkları Asgari geçim indirimini mahsup edebileceklerdir.
5024 Sayılı Yatırımların teşvik edilmesine dair kanunla tanınan teşvik ile de Asgari ücretin GVK 94 Maddesine göre kesilmesi gereken stopajı aşmamak kaydıyla, Gelir Vergisi yönünden işverene Terkin yapmasını öngörmüştür.
Ancak GVK 32.Maddesinde yer alan Asgari Geçim İndirimi uygulaması, Ayrıca 5024 Sayılı Teşvik Kanuna göre, asgari ücretin stopajı kadarının terkin edilmesini öngördüğünden, bu iki uygulama çelişkilere sebep olmaktadır.
VUK.3.Maddesinde, kanunların uygulamasında “Vergi kanunları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder” denmektedir. Bu cihetle, GVK 32.Maddesinde bahsedilen Asgari Geçim İndirimi uygulaması ücretlinin kendisine verilen bir hak olduğundan, 1.Aşamada bu hakkın uygulanması gerekmektedir. Bu uygulamadan arta kalan bir Vergi olması halinde de kalan verginin ise 5024 Sayılı Teşvik hükümlerine göre işlem yapılması gerektiğini düşünüyoruz.
Asgari Geçim indirimi, (28.03.2007 tarih, 5615 Sayılı yasanın 2.Maddesiyle ) ile Personellerden Ailevi durumları (evli, bekar, çocuk sayısı) dikkate alınarak, Asgari ücretin Brüt tutarı esas alınarak aşağıda belirtilen oranlarda Vergi İndirimi sağlamakta, 5024 Sayılı Yatırımların teşvik edilmesine dair kanunla tanınan teşvik ise de aynı mahiyette ancak işverene sağlanan bir vergi avantajı sağlamaktadır.
Buna göre basit bir anlatımla eşi çalışmayan, 4 çocuklu ücretli için Asgari Geçim İndirimi aylık; ((Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı x A.G.İ. Oranı) x %15)/12
| Kendisi | Eş İçin | 1. Çocuk | 2. Çocuk | 3. Çocuk | 4. Çocuk | Toplam |
| 45,63 | 9,13 | 6,84 | 6,84 | 4,56 | 4,56 | 77,57 |
Olarak hesaplanacaktır.
5084 sayılı Yasa’dan yararlanmayan işyerleri için
Asgari Ücret Hesaplaması (% 100 Teşvikli İşyeri için)
| 16 YAŞINI DOLDURMUŞ İŞÇİLER İÇİN ASGARİ ÜCRETİN NETi | |
| ASGARİ ÜCRET | 608,40 |
| SSK PRİMİ % 14 | 85,18 |
| İŞSİZLİK SİG.FONU % 1 | 6,08 |
| GELİR VERGİSİ %15 | 77,57 |
| DAMGA VERGİSİ % 06 | 3,65 |
| KESİNTİLER TOPLAMI | 172,48 |
| NET ASGARİ ÜCRET | 435,92 |
| ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ BEKAR | 45,63 |
| NET ASGARİ ÜCRET | 481,55 |
| 5024 SAYILI TEŞVİK KANUNU % 100 | 31,94 |
Yukarıdaki Tabloda açıklandığı üzere, Personel Maaşı hesap ederken ilk olarak, Asgari Geçim İndirimi uygulanması gerekmekte, Eğer Kalan bir tutar ( 77.57- 45.63= 31.94) var ise bu tutar Asgari ücretin vergi tutarını aşmamak kaydıyla 5024 Sayılı Teşvik kanunu çerçevesinde teşvikten yararlanabilecektir.
SONUÇ:
Ancak GVK.32.Maddesinde ihdas edilen Asgari Geçim İndirimi yasası düzenlemesi ile 5024 Sayılı Teşvik kanununda verilen % 80, % 100 oranındaki teşvikler kısıtlanmış oldu. Bununla ilgili yasal düzenleme yapılması gerektiğini düşünmekteyiz.
Ahmet GÜNDÜZ – YMM